Pelvik Taban Nedir?

Pelvik taban, pelvisin alt bölgesinde yer alan kaslar, bağlar ve dokuların oluşturduğu bir yapıdır. Pelvik taban, karın bölgesi ve alt ekstremitelerle birlikte vücudun stabilizasyonunu sağlar.

Pelvik taban kasları, idrar ve dışkı kontrolü, cinsel fonksiyonlar ve pelvisin stabilizasyonu için önemlidir. Bu kaslar, pelvik bölgedeki organların (mesane, rektum, üreme organları) kontrolünü sağlar ve bölgedeki kan dolaşımını düzenler. Ayrıca, sırt ve kalça kaslarıyla birlikte çalışarak vücudun postürünü de destekler.

Pelvik tabanı olusturan kas ve bağ dokularının doğru işlevi, genel sağlık ve iyi yaşam kalitesi için önemlidir. Yeterli ve doğru fonksiyon oluşturmadıklarında; idrar kaçırma, pelvik ağrı, cinsel disfonksiyonlar, kabızlık, huzursuz bağırsak sendromu, kronik karın ağrısı gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, pelvik taban sağlığına önem vermek ve pelvik taban kaslarını güçlendirmek için egzersizler yapmak önerilir.

Pelvik Taban Kasları Ne İşe Yarar?

Pelvik taban kasları, mesane ve rektumun içindeki basıncı kontrol ederek idrar ve dışkı tutma işlevini yerine getirirler. Bu kaslar, idrar veya dışkı yapmak istendiğinde kasılırlar ve organların boşaltımını sağlarlar. Ayrıca, cinsel ilişki sırasında kasılarak cinsel zevk ve orgazmı artırırlar.

Ayrıca, pelvisin stabilizasyonunu sağlayarak alt ekstremite kasları ve sırt kaslarıyla birlikte çalışarak vücudun postürünü desteklerler. Bu kaslar, bel ağrısı ve pelvik ağrı gibi sorunların önlenmesinde ve tedavisinde de önemlidir.

Pelvik taban kaslarının güçlü ve işlevsel olması, genel sağlık ve iyi yaşam kalitesi için önemlidir. Ancak, yaşlanma, hamilelik, doğum, kilo alımı, kronik kabızlık veya kronik öksürük gibi faktörler, pelvik taban kaslarının zayıflamasına veya işlev kaybına neden olabilir. Bu nedenle, pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi için egzersizler yapmak ve pelvik taban sağlığına önem vermek önerilir.

Pelvik Taban Kasları Niçin Zayıflar?

Pelvik taban kasları, çeşitli faktörler nedeniyle zayıflayabilir. Bu faktörler arasında şunlar bulunabilir:

• Yaşlanma: Yaşlandıkça, pelvik taban kasları da dahil olmak üzere tüm kaslar zayıflar ve elastikiyetini kaybeder. Bu, pelvik taban kaslarının işlevini yerine getirmesi ve idrar kaçırma veya inkontinans riskini azaltması için daha zor hale getirir.
• Hamilelik ve doğum: Gebelik sırasında pelvik taban kasları, bebeğin büyümesi nedeniyle aşırı gerilir ve zorlanır. Normal doğum sırasında ise bebeğin geçişi sırasında daha fazla gerilir ve hatta yırtılabilir. Bu nedenle, doğum sonrası pelvik taban kaslarında zayıflama ve işlev kaybı yaygın bir sorundur.
• Kilo alımı ve obezite: Fazla kilolu veya obez olmak, pelvik taban kaslarının aşırı baskı altında kalmasına neden olur ve bu da kasların zayıflamasına ve işlev kaybına yol açabilir.
• Yetersiz fiziksel aktivite: Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi için düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Yetersiz fiziksel aktivite, zayıflamasına ve işlevlerinin azalmasına neden olabilir.
• Sigara içmek: Sigara içmek, pelvik taban kaslarının kan akışını azaltır ve bu da kasların zayıflamasına ve işlev kaybına yol açabilir.
• Kronik öksürük: Kronik öksürük, pelvik taban kaslarının aşırı zorlanmasına ve zayıflamasına neden olabilir.

Tüm bu nedenlerden dolayı; pelvik taban kaslarının düzenli olarak güçlendirilmesi ve işlevlerinin iyileştirilmesi önemlidir.

Pelvik Taban Kaslarının Zayıflığı Nelere Yol Açar?

Pelvik taban kaslarının zayıflığının neden olabileceği bazı sorunlar aşağıdadır:

• İdrar kaçırma
• Dışkı kaçırma
• Pelvik ağrı: Ağrılı cinsel ilişki, pelvik bölgede hissedilen ağrı veya sıkışma hissi gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
• Cinsel disfonksiyon: Cinsel zevki azaltabilir veya orgazm süresini uzatabilir.
• Pelvik organ prolapsusu: Pelvik organların yer değiştirmesine veya sarkmasına neden olabilir. Bu durum, mesane, uterus veya rektumun aşağıya doğru sarkması olarak kendini gösterebilir.

Pelvik Taban Kaslarının Rehabilitasyon Süreci Nasıl İşler?

Pelvik taban kaslarının rehabilitasyonu, kasları güçlendirmek ve işlevlerini iyileştirmek için özel egzersizler ve teknikler kullanılarak gerçekleştirilir. Aşağıda, pelvik taban kaslarının rehabilitasyon sürecinin genel adımları verilmiştir:

• Değerlendirme: Pelvik taban kaslarının gücü ve işlevi, doktor tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirme, özel testler ve muayeneler kullanılarak yapılır.
• Egzersiz programı: Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi ve işlevlerinin iyileştirilmesi için özel bir egzersiz programı oluşturulur. Bu program, kasları hedefleyen ve farklı seviyelerde zorluğa sahip egzersizler içerir.
• Biofeedback: Biofeedback, kas aktivitesinin ölçüldüğü bir tekniktir. Bu teknik, pelvik taban kaslarının doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığını ve kasların ne kadar güçlü olduğunu değerlendirmek için kullanılır. Biofeedback, pelvik taban kaslarının etkinliğini artırmak için kullanılan bir tekniktir.
• Elektromiyografi (EMG): EMG, kasların elektriksel aktivitesinin ölçüldüğü bir tekniktir. Bu teknik, pelvik taban kaslarının doğru şekilde çalışıp çalışmadığını belirlemek için kullanılır. EMG, biofeedback ile birlikte kullanılarak, pelvik taban kaslarının daha iyi çalışması için yardımcı olur.
• Diğer tedaviler: Pelvik taban kaslarının rehabilitasyonu, bazı durumlarda diğer tedavilerle birlikte kullanılır. Bu tedaviler arasında ilaç tedavisi, cerrahi müdahale veya pelvik taban masajı yer alabilir.

Pelvik taban kaslarının rehabilitasyonu, kişiye özel bir yaklaşım gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle, doktor  tarafından yapılan değerlendirme sonrasında, kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur. Pelvik taban kaslarının rehabilitasyonu, düzenli olarak yapılan egzersizlerle, biofeedback ve diğer tedavilerle desteklenerek, genellikle başarılı bir şekilde tamamlanır.

Uzm. Dr. Canan YILDIRIM

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon