Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 6 yıllık eğitimim sonrası, OMÜ Radyoloji Anabilim Dalı’nda Radyoloji ihtisasımı tamamladım. 

11 yıllık Radyoloji uzmanıyım. Uzmanlık hayatımın son 9 yılında Samsun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde çalıştım. Meslek hayatım boyunca gördüm ki, pek çok hastalıkta tanıya giden yol radyolojiden geçmektedir. 

Radyoloji’de de tanı için kullanılan çoğunlukla ilk, hatta bazı durumlarda tek tanı yöntemi ultrasonografidir. Geçmişten süregelen bir söylem olarak, her ne kadar ultrason için ‘kolay ulaşılabilir’ dense de, günümüzde hastaların ultrasona ulaşması oldukça zorlaşmıştır.

Uzun yıllar boyunca kazandığım tecrübe ile bu soruna çözüm olabilmek, daha uygun şart ve koşullarda, hastalarımıza hak ettikleri kaliteli hizmeti, erişilebilir ölçülerde sunmak amacıyla açılan muayenehanemizde, yeni nesil en üst düzey ultrasonografi cihazımızla hastalarımızın muayeneleri yapılmakta ve işlem bitiminde raporları dosya halinde hemen teslim edilmektedir. 

Ultrasonografi Nedir? 

Ultrason adı verilen cihazdaki yüksek frekanslı ses dalgaları yardımı ile vücudun görüntülenmesi işlemidir. Radyasyon olarak bilinen X ışını içermediğinden zararsız, güvenilir ve kolay ulaşılabilir bir yöntem olup, özellikle gebelik takiplerinde, bebek ve çocuk hastalarda tanısal amaçlı ilk tercih edilen yöntemdir.  

Ultrasonografi Nasıl Yapılır? Ne Kadar Sürer?

Ultrason işlemi sırasında görüntülenecek bölgeye su bazlı bir madde olan ultrason jeli sürülür, prob görüntülenecek bölge üzerinde gezdirilir ve görüntüler ekrandan takip edilir. Süresi bakılan organ veya incelenen alana göre değişiklik göstermekle birlikte, ortalama süresi 10-60 dakika aralığında değişmektedir. 

Ultrasonografi İle Hangi Organlar Değerlendirilir? 

• Karın bölgesinde: karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, idrar torbası, bağırsak, kadınlarda rahim ve yumurtalıklar, erkeklerde prostat 
• Meme
• Boyun bölgesinde: tiroid bezi, tükrük bezi, lenf bezleri 
• Erkeklerde testis ve skrotum
• Bebeklerde kalça çıkıklığı için kalça ultrasonu ve beynin değerlendirilmesi amacıyla transfontanel ultrason
• Gebelik planlayan hastalarda Transvajinal Ultrason ile follikül takibi
• Renkli Doppler Ultrasonografi (RDUS) ile damarlardaki kan akımı değerlendirilir. RDUS, en sık olarak bacaklarda damar tıkanıklığı ve varis, kollarda damar tıkanıklığı, hemodiyaliz fistülleri, boyun damarlarında darlık ve tıkanıklık, ayrıca tüm organların ve kitlelerin kanlanmalarının değerlendirilmesi amacıyla yapılır.

Ultrasonografi Ne Sıklıkla Yapılabilir?

Ultrasonografi, doktorunuzun uygun gördüğü sıklıkta yapılabilir, takip gerektiren durumlarda aynı hastaya gün içerisinde birkaç kez dahi bakılabilir. Ultrasonun şimdiye kadar kanıtlanmış bilinen bir zararı yoktur. 

Gebelikte Detaylı Ultrason Nedir?  Ne Zaman Yapılır?

Ultrasonografinin en yaygın ve efektif kullanım alanlarından biri de Obstetrik Ultrason adıyla bilinen Gebelik Ultrasonu’dur. Her gebeye muhakkak yapılması gereken en önemli ultrasonografik incelemeler;

• Trimester Detaylı Ultrasonografi Taraması (11-14 hafta aralığında)
• Trimester Detaylı Ultrasonografi Taraması (20-24 hafta aralığında)

Bunun dışında, doğuma kadar değişen sıklıkta ultrason takiplerine devam edilir. Detaylı ultrason ile anne karnındaki bebeğin beyni, yüzü, göğüs boşluğu, kalbi, karın içi organları, omurgası, elleri, kolları, ayakları, bacakları, cinsiyeti, bebeği besleyen damarları ve plasentası, bebeğin içinde bulunduğu sıvı, rahim duvarları ve rahim ağzı detaylı olarak incelenmekte, anormallik olup olmadığı araştırılmaktadır.

4 Boyutlu Renkli Ultrasonografi

4 Boyutu Renkli Ultrasonografi, detaylı ultrasonografi demek değildir. Detaylı ultrasonografi, asıl olarak “2 Boyutlu Ultrason” dediğimiz gri skala görüntüler üzerinden yapılmaktadır. 4 Boyutlu Ultrason ise, çoğunlukla bebeğin dış görünüşü hakkında fikir edinmemizi sağlayan, ten rengine benzer bir renkte bebeğin yüzünün, ellerinin, ayaklarının, vücudunun ve anne karnındaki duruşunun izlendiği ve hareketlerinin video olarak da kaydedilebildiği bir yöntemdir.

Uzm. Dr. Tuba BAYRAK ULUIŞIK

Radyoloji Uzmanı